Category: Economics

Posted on

De vijfde functie van geld en de kunst van het weglaten

Vorige week zei Ben Bernanke tegen congreslid Ron Paul dat goud geen geld is. Hij voegde daar ter argumentatie aan toe dat de Amerikaanse staatsobligaties óók geen vorm van geld betreft; die zijn net als goud “een bezitting”. In een zekere zin heeft Bernanke een punt, maar toch ook niet. Goud is namelijk wel degelijk een vorm van geld. Het is alleen wezenlijk anders dan de Federal Reserve Notes waar Ben Bernanke over gaat.

Geld of, nauwkeuriger, valuta – daar versta ik de materiële invulling van het middel dat de functies van geld vervult onder – is eigenlijk de meest briljante uitvinding ooit: het maakt arbeidsdeling mogelijk. Het stelt een samenleving in staat om van elkaars talenten en inzet gebruik te maken en dat doet men door de tussenkomst van geld. De manier waarop die samenleving samenwerkt is een ander verhaal en draait om de wijze waarop marktwerking is georganiseerd. Maar dat geld ten grondslag ligt aan al het “economische” dat is voor iedereen duidelijk. Maar wat geld nu eigenlijk is en wat het doet?

Continue reading “De vijfde functie van geld en de kunst van het weglaten”

Posted on

Cruciale fase euro

Nu blijkt dat de Griekse schuldencrisis nog niet opgelost is, wordt opnieuw getwijfeld aan de houdbaarheid van de euro. Terwijl Griekenland en de grote eurolanden achter de schermen aan het onderhandelen zijn over een nieuwe bailout en centrale bankiers eensluidend stellen dat schuldherstructurering uitgesloten is, komen ook de Ieren opnieuw in opstand.

De Ieren willen veel gunstigere voorwaarden voor de bailout, die zij eigenlijk het liefst helemaal niet willen. Zij willen het liefst hun banken failliet laten gaan. En de Grieken? Griekenland is failliet en kan zich onmogelijk uit de schulden werken. De economie kromp vorig jaar, doet dat ook dit jaar en volgend jaar zal het niet anders zijn.

Pokeren?
De Grieken weten dat Europa hen niet failliet kan laten gaan en Griekenland pokert. Volgens insiders heeft Griekenland gedreigd om uit de euro te stappen, de drachme opnieuw in te voeren en de euroschulden te converteren in drachme’s omdat Griekse staatsobligaties nu eenmaal in Griekenland worden uitgegeven. En daar geldt de Griekse wet (die zij zelf kunnen aanpassen).
Continue reading “Cruciale fase euro”

Posted on

Billy het bankbiljet: een hoogwaardig didactisch hulpmiddel of gesubsidieerde staatspropaganda?

Afgelopen week kwam ik op de website van RTL-Z een strip van De Nederlandsche Bank (N.V.) (DNB) tegen. DNB biedt op haar website aan middelbare scholieren en andere geïnteresseerden de strip “Billy het bankbiljet en de pijnlijke prijsstijging” aan. DNB zet in deze strip kort uiteen hoe inflatie wordt veroorzaakt. Deze, reeds tweede editie legt in vier pagina’s de rol van DNB (en de Europese Centrale Bank (ECB)) uit: DNB bewaakt de prijsstabiliteit en bestrijdt inflatie!

Met verbazing heb ik de strip doorgelezen. De uitleg die DNB in de strip geeft, is zwaar onvoldoende. En zelfs dat is een understatement. Wat DNB in de strip uitlegt, zijn niet de oorzaken van inflatie maar betreffen andere effecten van inflatie. U mag het volgende nooit vergeten: inflatie is een monetair fenomeen, altijd en overal.

Volgens (de strip van) DNB heeft inflatie twee oorzaken. Ten eerste kan er sprake zijn van kostenstijgingen, bijvoorbeeld in: “grondstoffen of energie”. Ten tweede kan er sprake zijn: “dat de bestedingen stijgen”. In de strip staat: “In beide gevallen stijgen de prijzen en dat noemen we inflatie. Je kunt minder kopen met je geld”. Wat volgt is niet alleen veel te kort door de bocht, het legt inflatie foutief uit.

Continue reading “Billy het bankbiljet: een hoogwaardig didactisch hulpmiddel of gesubsidieerde staatspropaganda?”

Posted on

Het IMF is géén oplossing

Afgelopen vrijdag kwam een bijzonder verontrustende tabel voorbij op Zerohedge.com (klik op de link voor het bericht). De eerste van de twee tabellen geeft de noodzakelijke leningen weer voor de periode 2010-2013 van de PIIGS-landen (afkorting voor de eurolanden Portugal, Italië, Ierland, Griekenland en Spanje). De tweede tabel uit het korte bericht van TD geeft de belangrijkste financiers van het IMF weer.

De volgende fase van de kredietcrisis is een feit. Griekenland klopt als eerste van de Europese landen aan bij het IMF voor noodhulp. Maar biedt het IMF wel een echte oplossing of wordt een doodlopende weg ingeslagen?

Continue reading “Het IMF is géén oplossing”

Posted on

Hypotheekrenteaftrek in tien stellingen

…en tien voetnoten

  1. De hypotheekrente aftrek is een subsidie ter bevordering van eigen woningbezit.
    Alleen mensen die geen hypotheek hebben maar wel in het bezit zijn van de eigendomsakte hebben een eigen woning. Woningen gefinancierd met een hypotheek zijn in een zekere zin (en in een zekere mate), technisch bezien, huurwoningen. Hoe meer hypotheekvrije woningen des te beter!
  2. De hypotheekrente aftrek is een winstsubsidie aan het bankwezen.
    Omdat de rentelasten van een hypotheekgever (een ‘woningeigenaar’) gesubsidieerd worden kan deze een hogere schuld dragen. Omdat banken krediet – wezenlijk – uit het niets creëren en de rente als ‘gratis’ winst bijschrijven, is er sprake van een constante indirecte staatssteun aan het bankwezen. Continue reading “Hypotheekrenteaftrek in tien stellingen”
Posted on

Crisis: een samenvatting in beeldspraken

Een absurdistisch begin

Je kan wel over een weiland kunstmest (lees: schuld) uitstrooien om het gras harder te laten groeien (lees: om de fundamenten van de economie te stimuleren), maar zodra koeien ziek worden van het vergiftigde gras (lees: consumenten en bedrijven kunnen hun schulden niet langer financieren), dan is het dus niet verstandiger om nog meer mest uit te strooien (lees: nog meer krediet, garanties en subsidies te verstrekken), maar juist om de stront op te ruimen. “Stront opruimen? Nee hoor, het (vergiftigde) gras smaakt de stieren veel te lekker”1. Continue reading “Crisis: een samenvatting in beeldspraken”

Posted on

En nu doorpakken Tweede Kamerleden! U kunt het!

Hier toch, voor het eerst sinds tijden ben ik opgewekt en enthousiast vanwege een weloverwogen en goed besluit van de Tweede Kamer. Een besluit dat tijdloos zal blijken te zijn. Het is een wet die bepaald dat bestuurders van bedrijven verwikkeld in een overname(-strijd, m/v) geen voordeel kunnen halen uit hun verkregen bonus uitgekeerd in aandelen. Deze aandelen worden bij een overnamestrijd bevroren. Het geldelijke belang van (top)bestuurders bij een overnamestrijd wordt simpel gezegd buiten spel gezet. Zij kunnen niet langer profiteren van het door hen gevoerde beleid tijdens een overnamestrijd.

De Tweede Kamer ontneemt bestuurders een geldelijk en mogelijk excessief gewin en vereist hen in zake van een op handen zijnde overname een weloverwogen koers te varen. Het zal bij deze nieuwe wet altijd een vraag blijven of het wetsbesluit het effect heeft dat het beoogd. Hierbij geldt altijd dat het geen vraag is wiens belang bestuurders dienen. Dat zijn namelijk altijd de belangen van de aandeelhouders. Zij zijn tenslotte de eigenaar. Maar het gezochte effect is dat nu meer dan voorheen alle betrokken partijen in een onderneming gediend worden. Dit zijn dus niet alleen de eigenaren, maar ook schuldeisers, en werknemers. En juist om werknemers gaat het uiteindelijk. Immers, zij maken de onderneming.

Continue reading “En nu doorpakken Tweede Kamerleden! U kunt het!”

Posted on

A Catch 22

A case of deflationary collapse or hyperinflation

Joseph Heller published his famous book “Catch-22” in 1961, describing American pilots during World War II. In this day and age of financial misery and economic havoc one could use Heller’s beautiful description of a catch-22 as an analogy. Central bankers everywhere face a classic catch-22. Bankers who are piloting our economies so to speak.

To me it is not so much of a question if they are facing a catch-22. It is one of how much Ben Bernanke, Jean-Claude Trichet, Mervyn King and all other central bankers are aware of it. Continue reading “A Catch 22”

Posted on

De Nederlandse Woningmarkt: Berichtgeving en Analyses

Er zijn een aantal zaken die bij de berichtgeving omtrent de woningmarkt opvallen. De gemene deler laat zich simpel samenvatten. Belanghebbenden in de woningmarkt draaien de zaken om: “een lagere prijs is reden om nu in te stappen”.

Vertegenwoordigers die zich uitspreken over de woningmarkt eisen optimisme. De media krijgt een verantwoordelijkheid toebedeeld die het niet heeft. Zij moeten opteren voor optimisme. Het gevolg is dat de vraag of het optimisme niet volkomen misplaatst is, te gemakkelijk het onderspit delft. Continue reading “De Nederlandse Woningmarkt: Berichtgeving en Analyses”

Posted on

Revisiting: “Capitalism, Free Markets and Patents: Grounds for a Major Policy Revision”

On account of my article “Capitalism, Free Markets and Patents: Grounds for a Major Policy Revision“, I received a list of arguments that do not support my proposal.

I have decided to opt for a three part discussion of my earlier piece. In the first part I deal with simple economic theory. Its function is to summarize what is important to remember when any economic framework is discussed. This part focuses on market capitalism and what mechanisms are at hand. Its objective is to establish a clear view on economics and its terminology. It sheds light on the context of my proposal.

Part II discusses the arguments made for and against my proposal. This part discusses all the arguments made during an interesting conversation I had over the e-mail. It covers a wide range of key factors determining the added value of this proposal, as it covers the arguments against it. Upfront it is probably most fair to state that I stick to my proposal. Part II clarifies my position in much greater detail. If you were not convinced by the original article, I hope discussing the merits of these arguments will convince you to demand a major policy revision. My apologies upfront for the length of part II. Continue reading “Revisiting: “Capitalism, Free Markets and Patents: Grounds for a Major Policy Revision””