Het IMF is géén oplossing

Afgelopen vrijdag kwam een bijzonder verontrustende tabel voorbij op Zerohedge.com (klik op de link voor het bericht). De eerste van de twee tabellen geeft de noodzakelijke leningen weer voor de periode 2010-2013 van de PIIGS-landen (afkorting voor de eurolanden Portugal, Italië, Ierland, Griekenland en Spanje). De tweede tabel uit het korte bericht van TD geeft de belangrijkste financiers van het IMF weer.

De volgende fase van de kredietcrisis is een feit. Griekenland klopt als eerste van de Europese landen aan bij het IMF voor noodhulp. Maar biedt het IMF wel een echte oplossing of wordt een doodlopende weg ingeslagen?

Wat zeggen de cijfers?

In de onderstaande tabel is goed te lezen welke absurde bedragen deze landen elk afzonderlijk opnieuw moeten financieren (“Debt Maturing”). Dit betreffen staatsobligaties die aflopen en afgelost moeten worden. Naast deze bedragen moeten deze landen ook hun begrotingstekort (“Fiscal Deficit”) lenen. Dit zijn de gelden die nodig zijn om lopende uitgaven te bekostigen. Grofweg zijn deze bedragen de totaal te lenen bedragen (“Total Financial Need”).

Herfinancieringsbehoefte PIIGS 2010-2013

Eén probleem. Hier is geen potje voor. Het geld om deze leningen af te lossen en de lopende uitgaven te financieren moet door deze landen op de markt geleend worden. In 2010 is in totaal een bedrag van $613 miljard aan nieuwe leningen nodig om deze vijf landen te kunnen financieren. In vier jaar tijd gaat het om een bedrag van $2 biljoen.

De financiering

Wie dit geld heeft weet niemand. De markt weigert in het geval van Griekenland deze leningen te verstrekken. Als het al verstrekt wordt dan tegen een rente die zo hoog is dat Griekenland het niet kan betalen. Griekenland heeft het er zelf naar gemaakt. Griekenland is nu eigenlijk bankroet. Immers, om aan haar betalingsverplichtingen te kunnen voldoen moet zij om het ene gat te dichten een nieuw en groter gat maken.

Op dit moment is het een zeer precaire vraag wie de andere PIIGS-landen gaan financieren. Wanneer de markt – een bonte verzameling van private partijen en banken – overheden niet langer willen financieren dan moet iemand bijspringen.

Het Internationaal Monetair Fonds (IMF)

Het IMF is exclusief bedoeld voor landen die nergens geld kunnen lenen. Het IMF behoedt een land voor een vicieuze cirkel van economische ellende. Zij voorkomt dat een economie tot stilstand komt en zorgt dat zij in beweging blijft. Maar niet zonder prijskaartje en niet zonder voorwaarden. Het IMF dwingt een land tot sanering van de overheidsfinanciën en stelt grondig orde op zaken.

Wie financiert het IMF?

In onderstaande tabel is te zien wie de belangrijkste financiers van het IMF zijn. Alle IMF-landen dragen naar hun ‘gewicht’ in de wereldeconomie bij. De Verenigde Staten en Japan nemen het leeuwendeel voor hun rekening.

Financiers van het IMF (bron: Bank of America)

Hoeveel kan het IMF financieren?

Het IMF blijkt momenteel maximaal $700 miljard te kunnen financieren. Maar dit waanzinnig grote bedrag is maar net genoeg om voor één jaar alle PIGGS-landen te voorzien van noodzakelijke leningen. Daarna is het einde oefening, want meer geld heeft het IMF niet. Tenzij de IMF-landen aan het IMF meer geld uitlenen (via NAB/GAB; zie bericht zerohedge; uitleg van Bank of America). Waar deze landen dit geld vervolgens vandaan halen is een tweede.

Precair?!

TD van zerohedge.com geeft een voorzet: “..in één hand heb je $2000 miljard, in de andere hand één derde daarvan: wat weegt zwaarder?..”. Het moment dat alle PIIGS-landen aan moeten kloppen bij het IMF omdat de markt hen niet langer wil financieren is het ultieme economisch horror-scenario: als dat gebeurt is het te laat… en niet meer nodig.

De Grieken nu geen steun geven is ook geen optie. Want als de Grieken geen steun krijgen betekent dit tegelijkertijd dat het Europese bankwezen grotendeels insolvabel wordt, met alle gevolgen van dien.

Spijkers met koppen slaan

Spijkers met koppen slaan is het devies. Vandaag, zondag 2 mei 2010, komen regeringsleiders wederom bijeen om de precaire situatie te bespreken en te beslissen of de Grieken steun krijgen, en hoeveel.

Of zij met een echte oplossing komen? Laten we hopen dat zij de urgentie en noodzaak* van een fundamentele aanpak inzien, en niet alleen met een hele grote zak geld komen aan zetten. Ik vrees echter dat de meest recente berichten bewaarheid worden. Wederom zullen privaat gecreëerde risico’s en Grieks wangedrag afgekocht worden met publieke gelden. Men wint daarmee hooguit tijd.

De oplossing?

Ik blijf het zeggen, de oplossing vindt men niet in meer schulden maar in het Recht: het fundament van de democratie. Ten eerste, een terugkeer naar de goudstandaard is noodzaak. En wel met een marktconforme conversie-ratio. Hiervoor moet de (grond)wet aangepast worden en tevens moeten niet vrije marktwerkingselementen op de internationale goudmarkt stoppen. Goud wordt in een krankzinnig veelvoud op papier uit het niets gecreëerd en verkocht op termijnmarkten. Inmiddels is ongeveer het gelijke van 25 jaar goudmijn productie verkocht zonder dat het daadwerkelijk bestaat.

Alleen met door goud gedekte valuta kunnen internationale schulden, de externe schuldposities, geliquideerd worden. Hiervoor is een marktconforme conversiekoers essentieel. Het alternatief is een steeds grotere schuldenlast met niet te financieren rentelasten. Dit betekent uiteindelijk dat landen niet anders kunnen dan éénzijdige beslissen hun schuldverplichtingen stop te zetten.

Twee. Er moet een verbod ingesteld worden op derivaten-contracten waarbij geen enkel element van een verzekerd belang te vinden is. Hiervoor moet de wet veranderd worden. Bovendien moeten derivaten verhandeld gaan worden via een centrale beurs ten behoeve van transparantie. Deze handel moet voldoen aan common sense regelgeving en scherp toezicht.

De nominale waarde van uitstaande (her)verzekerde schuldpapieren, krediet-derivaten, betreft het krankzinnige bedrag van $500-$1000 biljoen (u leest het bedrag goed). Dit is het acht- tot zestienvoudige van de wereldeconomie. Netto zal door het in werking treden van de voorwaarden van deze derivaten (bijvoorbeeld door oplopende rente, credit rating downgrades, of defaults) een golf van afschrijvingen veroorzaakt worden ter omvang van $3-5 biljoen. Lehman 2.0? Eerder Lehman 5.0..

Drie. In alle westerse landen moet een nationaal schuld-voor-eigendom uitruil programma geïnitieerd worden. Ook hiervoor moet de wet aangepast worden. Alleen wanneer de private sector, bestaande uit bedrijven en consumenten, financieel gezond is dan alleen kan de fiscale crisis in de publieke sector bezworen worden. Alleen dan kunnen overheden hun schuldposities verlagen. Want wie anders financiert de overheid? Mijn idee van een dergelijk plan: “Redt de Nederlandse woningmarkt! Maar hoe? Plan B”.

Elk schuld-voor-eigendom uitruil programma noodzaakt een herziening van het bancaire stelsel. Zij zijn de grootste kredietverschaffer (eigenaar van schulden) en grootste hypotheeknemer (claimanten op eigendommen). Een opsplitsing, een strikte scheiding in bancaire diensten, een flinke haircut en een doorstart met neutraal geld is een goed begin. De private sector moet produceren om te kunnen consumeren. Maak dat mogelijk!

Vertrouwen is essentieel

Deze crisis kan opgelost worden, maar of het realistisch is hier op te vertrouwen? Wouter Bos deed gisteren in het Financieel Dagblad een boekje open. Hij wist wel degelijk wat er kan gebeuren. U nu ook.  Wat doet het met uw vertrouwen?

__________

* Eindnoot..

Voor wie de urgentie niet direct ziet en denkt dat de PIIGS-landen in staat zijn de zaken op orde te krijgen, of dat de grootste financiers van het IMF in staat zijn klappen op te vangen, hen wil ik aanraden om BIS working paper 300 te lezen: “The future of public debt: prospects and implications”. Met name het overzicht op pagina 10: ontwikkeling EU staatsschulden als percentage van het nationaal product. Dan kent u in ieder geval het Europese huishoudboekje. Of de laatste cijfers van Eurostat: “Euro area and EU27 government deficit at 6.3% and 6.8% of GDP, respectively.” De andere eurolanden staan er niet gek veel beter voor dan Griekenland; Finland, Duitsland en Nederland daargelaten. Of een recent rapport van de Federal Reserve Bank of St. Louis: “Getting back on track: macroeconomic policy lessons from the financial crisis”. De VS stevent af op een fiscaal faillissement. Zie “Figure 9” (met dank aan Sancho Ponzi; comment on Fri, 04/30/2010 – 16:52 #326227 @ zerohedge.com).

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.