…en tien voetnoten
- De hypotheekrente aftrek is een subsidie ter bevordering van eigen woningbezit.
Alleen mensen die geen hypotheek hebben maar wel in het bezit zijn van de eigendomsakte hebben een eigen woning. Woningen gefinancierd met een hypotheek zijn in een zekere zin (en in een zekere mate), technisch bezien, huurwoningen. Hoe meer hypotheekvrije woningen des te beter! - De hypotheekrente aftrek is een winstsubsidie aan het bankwezen.
Omdat de rentelasten van een hypotheekgever (een ‘woningeigenaar’) gesubsidieerd worden kan deze een hogere schuld dragen. Omdat banken krediet – wezenlijk – uit het niets creëren en de rente als ‘gratis’ winst bijschrijven, is er sprake van een constante indirecte staatssteun aan het bankwezen. - De hypotheekrente aftrek kan niet weggehaald worden. Het leidt tot het netelige probleem van onderinvestering.
Zodra prijzen dalen zullen veel hypotheekgevers onder water komen te staan: hun schuld is hoger dan de waarde van hun onderpand, hun woning. Momenteel staan 15% van de hypotheekgevers ‘onder water’ (CBS, 2010). Onderinvestering gooit de woningmarkt steeds verder op slot. Mensen zullen met restschulden achterblijven. - De hypotheekrente aftrek is fiscaal bezien onbetaalbaar.
De hypotheekrente aftrek kost de Nederlandse samenleving jaarlijks netto €15 miljard. Gaat de rente omhoog stijgt dit bedrag. In een tijd dat de broekriem aangehaald moet worden moet jaarlijks voor miljarden bezuinigd worden. - De hypotheekrente aftrek, als subsidie, wordt disproportioneel verdeeld onder de bevolking.
Hoge inkomens krijgen meer subsidie dan lage inkomens. Een hoger inkomen staat een hogere hypotheeksom toe. Een hogere subsidie is het gevolg. - De hypotheekrente aftrek afbouwen leidt tot een lastenverzwaring en betreft dus een verkapte belastingverhoging.
Omdat de hypotheekrente aftrek een fiscaal instrument is betekent een afbouw in de aftrekbaarheid een lastenverhoging. Dit leidt tot een lager besteedbaar inkomen. - De hypotheekrente aftrek afbouwen zal leiden tot nieuwe afschrijvingen bij Nederlandse banken.
De hypotheekportefeuille van banken – financiële activa – daalt in waarde zodra woningbezitters hun hypotheeklasten niet langer kunnen financieren. Indien de subsidie lager wordt zullen meer mensen problemen krijgen met hun financiering. Te meer een neergaande prijstrend een zelfversterkend effect heeft zal dit probleem steeds grotere proporties aannemen. - De hypotheekrente aftrek is een fundamenteel onderdeel van ons monetaire stelsel.
Het functioneren van kredietmarkten is essentieel voor een economie. Ons geldstelsel heeft twee pilaren: vastgoed en staatsschuld. Beide zijn krediet-, of zoals u wilt, schuldmarkten. Vastgoed ligt ten grondslag aan krediet. Staatsobligaties liggen ten grondslag aan ons geldsysteem: zij bepalen in hoge mate de marktrente. De negatieve waardeontwikkeling in vastgoed is funest voor een economie met een geldstelsel gebaseerd op onaflosbare schulden. Een negatieve spiraal leidt tot voortdurende kapitaalerosie in het beste scenario (Japan scenario) en tot kapitaaldestructie in het slechtste scenario (ineenstorting). - De hypotheekrente aftrek creëert een niet te onderschatten werkgelegenheid.
Alles rondom het eigen huis, van bouw tot inrichting, van financiering tot verzekering; het houdt veel mensen aan het werk. Verdwijnt een deel van de financieringskoek dan verdwijnt ook een significant deel werkgelegenheid. Een hogere werkloosheid is niet wenselijk. - De hypotheekrente aftrek is een electoraal drama.
Het grote drama van de hypotheekrente aftrek is dat haar bestaan ons allemaal zal treffen. Of u voor of tegen aftrekbeperking bent, wat het politieke compromis ook moge worden, de onvermijdelijke neergang doet zich voor. Afschaffen kan niet, en in stand houden kan ook niet.
Tien keer ja of tien keer tja?
De prijsontwikkeling op de woningmarkt is een niet tegen te houden proces. Het is louter te begeleiden. De hypotheekrente aftrek staat op de agenda. We kunnen er beter maar het beste van maken. De financiële ‘infrastructuur’ en de toekomst van de BV Nederland staan op het spel.
Nederland staat voor een dilemma. Er dient een keuze gemaakt te worden tussen twee kwaden. Het CDA, de VVD en de PVV hebben de deur spreekwoordelijke deur dichtgegooid. Zij bewandelen het doodlopende pad van behoud. PvdA, D66 en Groen Links zijn bereid tot aanpassingen maar bieden geen steekhoudend alternatief.
De uitdaging
Als we ingrijpen dan moeten we de koe bij de horens vatten. De aanval is de beste verdediging. Het is tijd voor vernieuwing. Het is tijd voor een alternatief. Een politiek haalbaar alternatief. Een plan met draagvlak. Een plan dat werkt. Het is tijd voor Plan B!
hypotheekrenteaftrek moet beperkt worden tot modale woningen (max. hypotheek 350.000 euro), met een vast percentage onafhankelijk van het inkomen. Voor het bedrag aan hypotheek boven 350.000 euro geen hypotheekrenteaftrek meer mogelijk. Hierdoor help je starters en mensen met een laag inkomen. Dit gaat meteen in voor nieuwe hypotheken en over 3 jaar voor bestaande hypotheken. Zo weten nieuwe kopers meteen waar ze aan toe zijn en kunnen bestaande mensen die gebruik maken van hypotheekaftrek zich voorbereiden. Daarnaast is het een lineaire maatregel, waardoor mensen met een hoger inkomen niet meer kunnen aftrekken dan mensen met een laag inkomen en er toch geen rechtsongelijkheid heerst. Hierdoor zullen tevens de effecten op de woningmarkt beperkt worden.